Miras payının temliki, iştirak halinde bulunan mirasçılardan birinin miras payını, iştirak bozulmadan diğer bir mirasçı veya mirasçılara devretmesi demektir (MK.611). Bu devir bedelli ise satış, bedelsiz ise bağış gibi değerlendirilir.
Bilindiği üzere, iştirak hali bozulmadan miras payının iştirake dahil olmayan üçüncü kişilere devri yasaktır. Sadece mirasçılara devri mümkündür.
Bir mirasçı diğer bir veya birkaç mirasçıya veya tüm mirasçılara payını dilediği oranlarda devredebilir. Bu devir hisseli devir yasağına girmez. Bu devrin tapu sicilinde gösterilebilmesi için öncelikle miras intikalinin tescil edilmiş olması gerekir.
Miras payının devri için kural olarak tapu sicil müdürlüğünde resmi senet düzenlenir. Ancak Medeni Kanunun 612. Maddesine göre bunun noterde düzenlenmesi de mümkündür. Hatta taraflar kendi aralarında adi yazılı olarak da yapabilirler. Yeter ki imzaları teyit edilebilsin. Noterde veya taraflar arasında adi yazılı şekilde yapılmış miras payı devri sözleşmelerinin tapuya tescili için, payını devreden mirasçının tescil isteminde bulunması veya tescil isteminde bulunmaya yetki vermiş olması gerekir. Böyle bir yetki var ise akitsiz işlemler için düzenlenen Tescil İstem Belgesi düzenlenerek iştirak hali bozulmadan tescil yapılır. Miras payının temlikine ilişkin sözleşmelerin miras kalan bütün taşınmaz mallardaki miras paylarını kapsaması zorunlu değildir. Sadece bir veya birkaç taşınmaz maldaki miras payı da devredilebilir. Hatta mirasçı dilerse bir taşınmazdaki miras payının bir kısmını uhdesinde tutarak kalan kısmını da diğer bir mirasçıya devredebilir. Bu hisseli devir yasağına girmez.
Pay Temliki İçin İstenen Belgeler
- Temlik edilecek paya isabet eden veraset ve intikal vergisi ilişiğinin kestirildiğine dair vergi dairesinden alınmış belge.
- Satış işleminde istenen nüfus cüzdanı, vesikalık fotoğraf, temsilci varsa temsil belgesi vb.
- Temlik eden ve alanın vergi kimlik numaralarını gösterir vergi dairesinden alınmış belge
İşlemin Mali Yönü
Pay temliki için öncelikle taşınmazın veraset ve intikal vergisi ilişiğinin kestirilmiş olması gerekir (TKGM.Gn.1469).
Pay temliki bedelli ise satış olarak kabul edilir. Bu nedenle, Harçlar Kanununa ekli (4) sayılı Tarifenin 20.a Pozisyonu uyarınca taşınmaz malın emlak beyan değerine yeniden değerleme oranı uygulanmak suretiyle bulunacak değerden (temlik edilen paya isabet eden değerden) az olmamak üzere taraflarca beyan edilen temlik (satış) değeri üzerinden alıcı ve satıcı için ayrı ayrı Binde 15 oranında harç tahsili gerekir.
Pay temliki, bir bedel alınmadan bağış olarak yapılıyorsa (4) sayılı Tarifenin 4. Pozisyonu uyarınca kayıtlı değer üzerinden payı temlik alan mirasçıdan Binde 54 oranında harç tahsili gerekir. Ayrıca işlem pay bağışı olduğundan veraset ve intikal vergisi için işlemden sonra vergi dairesine ihbarda bulunulması lazımdır (TKGM.Gn.1469)
Taşınmazın nevi hanesinde vakıf şerhi varsa, vakıf taviz bedeli ilişiği kestirilir ve Döner Sermaye işletmesince belirlenen tarifeye göre ücret tahsil edilir.Emlakçılar